Hipofiz ameliyatları, hipofiz bezleri üzerinde oluşan "adenom" adı verilen tümörlerin cerrahi yöntemlerle alınmasıdır. Hipofiz adenomu gelişen hastaların sadece %10'u ameliyat edilmektedir. %90 oranında ise ilaçla tedavi başarılı olmaktadır. Hipofiz bezleri beynin içinde yer almadığı için beyin ameliyatı olarak düşünmemek gerekir. Bazı hastalar bu tür bir cerrahi operasyonun beyin ameliyatı gibi zorlu olduğunu düşündüğünden ameliyat kararı verirken çekinceler yaşamaktadır fakat doktorunuzun da izah edeceği şekilde hipofiz bezleri beynin içinde yer almadığından hipofiz ameliyatı korkulacak bir şey değildir.

İlaçla tedaviye rağmen hastalığın ilerlediği durumlarda MR testi yapılarak hipofiz ameliyatı kararı verilir. Ameliyat kararından sonra hormon testleri, fiziksel muayene ve nörolojik muayene ile kesin tarih belirlenir.

Fakat hipofiz bezi üzerinde oluşan bazı adenomlarda önce cerrahi müdahale yapılırken ilaçlı tedavi sonraki süreçte uygulanabilir. İlk olarak cerrahi müdahale yapılan ve sonra ilaçlı tedaviye geçilen hipofiz adenomları iki tanedir:

Bu adenomlar tespit edildikten hemen sonra ameliyata alınır ve ilaçlı tedaviye ameliyat sonrası başlanır.

Üreme hormonları üzerinde etkili olan hipofiz adenomları ve diğer adenomlarda ise önce ilaçlı tedavi uygulanır. İlaçla tedaviden yanıt alınamadığı durumlarda ameliyat kararı verilebilir ya da ışın terapisi uygulanır.

Günümüzde birçok hastane bu ameliyatı kolaylıkla gerçekleştirebilmektedir. Hipofiz ameliyatlarında klasik yöntem ile endoskopik yöntem olmak üzere iki farklı teknik uygulanmaktadır.

Klasik yöntemle hipofiz ameliyatında burun yolu ya da dudak altından giriş yapılarak sinüsler yolu ile hipofiz bezlerine ulaşılır. Yaklaşık 100 yıldır uygulanan bu yöntem pek çok cerrahi merkezde hala uygulanmaktadır. Mikroskop altında yapılan cerrahi müdahalede hipofiz bezleri üzerine baskı yapan adenomlar beyin cerrahı tarafından mikro cerrahi aletleri kullanılarak temizlenir. Kişi ameliyattan bir hafta sonra normal hayatına geri dönebilir. Klasik yöntemle gerçekleşen hipofiz ameliyatlarının ardından ameliyat için açılan kanalların iyileşmesine kadarki süreç içerisinde burun kanaması, burunda tıkanıklık hissi oluşabilir. Bu durumda burun tamponu kullanılabilir.

Endoskopik yöntemle hipofiz ameliyatı ise en yeni ameliyat türlerinden biridir. Bu yöntemde ameliyat kulak burun boğaz uzmanları ve beyin cerrahından oluşan bir ekip ile navigasyon sistemleri kullanılarak gerçekleştirilir. Klasik yöntemdeki gibi burun tamponu kullanılmaz. Operasyon sonrasında kişi 2-3 gün içerisinde normal hayatına dönebilir. Klasik yöntemde karşılaşılan ameliyat sonrası burun kanamaları ve burunda tıkanıklık hissi bu yöntemde ortaya çıkmaz. Kulak burun boğaz ekibi ile ameliyata giren beyin cerrahı iki elini daha rahat şekilde kullanabilmekte ve endoskopik görüntüleme sayesinde hipofiz bezi üzerindeki adenomları en ince ayrıntılarına kadar temizleyebilmektedir.

Endoskopik yöntemin klasik yönteme kıyasla en önemli avantajı, hipofizi içinde barındıran anatomik yapının endoskoplar sayesinde rahatlıkla görülebilmesi ve mikroskop altında yapılan müdahaleye oranla hastalığın tüm bölgeden temizlenmesinin sağlanmasıdır. Diğer bir avantajı ise operasyon sonrası oluşabilecek komplikasyonları en aza indirerek hastanede kalış süresini azaltmaktır.