Hipofiz Bezi Özellikleri ve Görevleri
22 Haziran 2024

Hipofiz Bezi Özellikleri ve Görevleri

Hipofiz Bezi

Hipofiz bezi, her insanda yaş ve cinsiyet fark etmeksizin bulunan bir salgı organıdır. Beynin hemen alt kısmında yer alan bu bez, insan vücudunda yaptığı görevler nedeniyle çok büyük önem taşımaktadır. Hipofiz bezinin diğer adı "Pitüiter bez" olarak bilinmektedir. Bu bezin fiziki büyüklüğü yaklaşık bir fasulye tanesi kadardır. Boyut olarak çok küçük olsa bile insan vücudunda birçok görevi yerine getirmektedir. Büyüklüğüne oranla ağırlığı ise yaklaşık 0,5 gramdır.

Hipofiz bezi, beyin tabanında yer alır ve bir çıkıntıya benzediği için bulunması zordur. Her ne kadar küçük ve basit bir organ gibi görünse de, bu bezde meydana gelen küçük sorunlar bile insanlarda çok ciddi rahatsızlıkların oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle hipofiz bezi tümörü kadınlarda ve erkeklerde çok önemsenmektedir. Hipofiz bezi, beyini sarmalayan zarlarla kaplıdır ve bu şekilde dışarıdan ve diğer organlardan gelebilecek zararlar hipofiz bezini etkilemez. Bu bezin insanlarda yaptığı en genel görev, hormon üreterek bunları salgılamaktır. Bu salgılama işlemi, küçük olan hipofiz bezinin içinde bulunan salgı bezleri tarafından gerçekleştirilir. Bu nedenle hipofiz, endokrin ve sinir sistemi gibi birimlerin arasında meydana gelen en büyük organizasyon ağı, bu bezler tarafından kontrol edilir.

Hipofiz bezi tarafından salgılanan hormonlar doğrudan kana karışır ve kan aracılığıyla gitmesi gereken yerlere ulaştırılır. Bu nedenle hipofiz bezinin dolaşım sistemiyle ortak çalıştığını söylemek mümkündür. Hipofiz bezi, toplam üç parçadan oluşmaktadır: ön, orta ve arka lob. Bu loblar epitel doku, sinir hücreleri ve insan embriyosu için ayrılmıştır. Ergin olan insanlarda hipofiz bezi körelmiştir ve daha az görev yapar hale gelmiştir.

Hipofiz Bezinin Ön Lobunun Yaptığı Görevler

  • Adrenokortikotropik hormon (ACTH) salgılanması,
  • Tiroit uyarıcı hormon (TSH) salgılanması: Bu hormon, böbrek üstü bezlerinin ürettiği hormonların üretilebilmesi için böbrek üstü bezlerine gönderilen sinyalden sorumludur. Bu uyarının yapılmaması durumunda üreme sisteminden vücudun diğer genel sistemine kadar birçok sorun meydana gelir.
  • Büyüme hormonu: Erkeklerde sakal ve bıyık çıkması, vücut gelişimi ve kas oluşumu; kadınlarda ise meme büyümesi, genital gelişim, rahim gelişimi gibi durumların oluşmasında bu hormonun önemi vardır.
  • Prolaktin hormonu: Kadınlarda gebelik durumunda diğer salgı hormonlarının oluşmasında etkilidir. Aynı zamanda meme bezlerinin ve süt salgısının yapılmasında önemli rol oynar.

Hipofiz Bezinin Arka Lobunun Yaptığı Görevler

Hipofiz bezinin arka lobunda herhangi bir hormon üretimi bulunmamaktadır. Bu bölgeden salgılanan çeşitli hormonlar hipotalamus adı verilen beyin bölgesinde üretilmekte ve depolanmaktadır. Bu bölgeden ise oksitosin ve vasopressin hormonları salgılanır.

Hipofiz Bezi Ara Lobunun Görevleri

Sadece insanlarda değil, diğer çoğu canlıda hipofiz bezi üzerinde bir ara lob bulunmaktadır. Özellikle yetişkin insanlarda çok ince bir şekilde bulunan bu ara lobun işlevi tam olarak açıklanamamıştır. Ancak ön loba ait olduğu için MSH üretimi yapmaktadır.

Hipofiz Bezinin Diğer Görevleri

  • Kan basıncının oluşması ve düzenlenmesinde hipofiz bezi önemli bir yer tutar.
  • Hamileliğin tüm kontrolü hipofiz bezinin salgılayacağı hormonlar sayesinde gelişmektedir. Bunun yanı sıra doğum sırasında döl yatağının üzerinde bulunan kasların kasılmasını sağlayarak doğumun kolaylaşmasına etki eder.
  • Erkeklerde ve kadınlarda cinsel organ gelişiminde hipofiz bezi önemli görevler yapar.
  • Vücutta genel olarak su dengesinin sağlanması için hormonlar salgılar.
  • Besinlerin enerjiye dönüşmesi, yani metabolizmanın çalışmasında önemli etkiler yapar.
  • İnsanlarda böbreklerde suyun geri emilmesi için ADH hormonu salgılar.
  • Vücut sıcaklığının düzenlenmesi, üşüme ve terleme gibi işlevlerin gerçekleştirilmesini sağlar.
  • Anne sütünün üretiminde de hipofiz bezi önemli görev yapmaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Hipofiz Mr Neden Çekilir?

Hipofiz Mr Neden Çekilir?

Hipofiz Bezi Büyümesi Belirtileri ve Tedavisi

Hipofiz Bezi Büyümesi Belirtileri ve Tedavisi

Hipofiz Kisti Nasıl Tedavi Edilir?

Hipofiz Kisti Nasıl Tedavi Edilir?

Hipofiz Bezi Ameliyatı ve Sonrası

Hipofiz Bezi Ameliyatı ve Sonrası

Hipofiz Belirtileri ve Tedavisi

Hipofiz Belirtileri ve Tedavisi