Hipofiz Glandı Hipofiz bezi, vücuttaki hücrelerin yenilenmesi ve bölünerek çoğalabilmesi, başka bir deyişle, büyüme ve yaşamın devamlılığının sağlanabilmesi için gerekli olan birçok maddeyi sentezler. Bu maddeler metabolizma faaliyetlerinin büyük bir kısmını başlatır ve denetler. Hipofiz bezinin ağırlığı yaklaşık 600 miligramdır. Endokrin bezleri çeşitli hormonlar üretip dolaşıma salgılayarak vücudun diğer kısımlarındaki hedef organları uyarır ve fonksiyonel olmasını sağlar. Endokrin Bezler Vücutta hipofiz bezi dışında bulunan endokrin bezler şunlardır:
Bunlardan başka birçok dokuda da lokal olarak çeşitli hormonlar belli miktarda üretilir. Hormonlar, vücutta belirli doku ve organlarda üretilip salgılanan ve etkilerini belirli organlarda gösteren maddelerdir. Hipofiz Bezi Yapısı Hipofiz bezi iki bölümden oluşur: ön hipofiz (adenohipofiz) ve arka hipofiz (posterior hipofiz). Ön hipofiz, hipofiz bezinin %75-80'ini oluşturur ve altı temel hormon salgılar. Arka hipofiz ise iki ana hormon salgılar. Ön Hipofizden Salgılanan Hormonlar
Arka Hipofizden Salgılanan Hormonlar
Hipotalamus-Hipofiz İlişkisi Vücuttaki hormonların salgılanması için önce hipotalamustan bazı hormonlar salgılanır. Bu hormonlar hipofize ulaşarak, hipofizden diğer hormonların salgılanmasını sağlar. Sonraki aşamada ise hipofizden salgılanan hormonlar vücuttaki diğer salgı bezlerine giderek o salgı bezlerinden bazı hormonların salgılanmasını tetikler. "Hipotalamus-hipofiz-salgı bezi ekseni" adı verilen bu yol vasıtasıyla hormonlar gün içinde salgılanır. Hipofiz bezinin çalışmasında olabilecek olumsuz durumlar, diğer salgı bezlerini de etkileyebilir ve vücutta sayısız rahatsızlıkların ortaya çıkmasına yol açabilir. Ekstra Bilgiler Hipofiz bezi, beynin alt kısmında yer alır ve sella turcica adlı kemik yapısının içinde bulunur. Hipofiz bezinin ön ve arka kısmı farklı kökenlerden gelişir ve farklı hücre tiplerine sahiptir. Örneğin, ön hipofiz epitel hücrelerinden oluşurken, arka hipofiz nörosekretuar hücrelerden meydana gelir. Hipofiz bezinin salgıladığı hormonların dengesi, vücudun homeostazını korumak için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle hipofiz bezinin doğru çalışmaması durumunda, büyüme bozuklukları, metabolik hastalıklar ve üreme problemleri gibi çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Hipofiz bezi üzerinde yapılan araştırmalar, hormon salgı mekanizmalarının daha iyi anlaşılmasını sağlamış ve bu bilgilerin klinik uygulamalarda kullanılmasıyla birçok endokrin hastalığın tedavisinde ilerlemeler kaydedilmiştir. |