Hipofiz bezi, kafatasının orta kısmında yer alır ve her iki gözün arasında bulunur. Burnun üst kısmının arkasında bulunan kemiğin içinde yer alan bu bez, yaklaşık olarak 600 miligram ağırlığındadır. Oval, simetrik, kırmızı ve kahverengi arasında bir renge sahiptir. Kadınlarda, erkeklere oranla daha büyüktür. Hipofiz bezi iki kısımdan oluşur: ön kısmına adenohipofiz (ön hipofiz) ve arka kısmına nörohipofiz (arka hipofiz) denir. Ön hipofiz, arka hipofize oranla yaklaşık %75-80 oranında daha büyüktür. Hipofiz bezinin ön kısmında altı tane hormon bulunur ve bu hormonlar, vücuttaki diğer salgı bezlerinin çalışmasını düzenler. Hipofiz bezi, vücuttaki hormonların salgılanmasını koordine eden bir orkestra şefi gibi çalışır.

Folikül Stimüle Edici Hormon (FSH) ve Luteinize Edici Hormon (LH), genellikle ergenlik döneminde artış gösterir ve bireyin ergenliğe girmesine neden olur. Bu hormonlar sayesinde sperm ve yumurtalar oluşur ve üreme organlarında değişiklikler meydana gelir. Kadınlarda FSH, yumurtlama dönemi öncesinde hızlı bir şekilde yükselir ve menopoz döneminde artış gösterir. Erkeklerde ise yaş ilerlemesiyle birlikte bu hormonların seviyeleri artar ve testosteron hormonu azalır. FSH, tiroit bezinin çalışmasını düzenler ve tiroit hormonunun büyümesinde önemli bir rol oynar.

Prolaktin, süt salgılatıcı hormon olarak bilinir ve süt salgılanmasını başlatarak devam etmesini sağlar. Bu hormonun kandaki seviyesi 15-20 nanogram/mililitre arasında değişir. Gebelik döneminde, stresli durumlarda veya göğüs duvarı hasar gördüğünde prolaktin seviyesi yükselir. Kadınlarda prolaktin hormonu azaldığında adet düzensizlikleri yaşanabilir. Erkeklerde ise prolaktin seviyesinin düşüklüğünün belirgin bir etkisi yoktur. Emzirme döneminde, prolaktin hormonu sayesinde TSH ve LH hormonlarının salınımı azalır ve yumurtlama gerçekleşmez.

Büyüme Hormonu (GH), bireyin boyunun uzamasını ve fiziksel gelişimini sağlar. Bu hormon, uyku sırasında zirveye ulaşır ve geceleyin artış gösterirken gündüzleri azalır. Stres, açlık, uyku, siroz ve yüksek üre seviyesi gibi durumlar büyüme hormonunun artmasına neden olabilir.

Adrenokortikotropik Hormon (ACTH), hipofiz bezinden salgılandıktan sonra kan yoluyla böbrek üstü bezlerine ulaşır. Bu hormon, kan şekeri düşmesi, stres, travma, ağrı, ameliyat ve oksijen azlığı gibi durumlarda artış gösterir.

Vazopressin (ADH), vücuttaki su dengesini sağlar ve böbreklerde süzülen kanın yeniden emilmesine yardımcı olur. Ayrıca damarların ve kalbin kasılmasına da önayak olur. Oksitosin, memenin kasılmalarını sağlayarak süt salgısını artırır ve doğum sırasında rahim kasılmalarını tetikler.

Hipofiz bezi hormonları, vücudun hormonal dengesini ve çeşitli fizyolojik süreçleri düzenleyen kritik bileşenlerdir. Bu hormonların doğru ve dengeli çalışması, genel sağlık ve iyi yaşam için büyük önem taşır.