Hipofiz Bezi Yetmezliği

Hipofiz bezi yetmezliği, Hipofiz bezi hormonlarından bir ya da daha çoğu yetersiz miktarda salgılaması ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Hipofiz bezi yetersizliğine tıpta hipopituarizm adı verilmektedir. Bazı bireylerde genetik olarak hipopituitarizme eğilim vardır. Diğer bireyler bilinmeyen sebeplerden dolayı bu hastalığa yakalanırlar. Ancak hastalığın birçoğunda sebebinin tespiti mümkündür. Bu durum hipofiz bezindeki herhangi bir tümör nedeniyle ortaya çıkabilir ya da başa alınan bir darbe sonra gelişebilir. Hastalık bazı kadınlarda doğum ertesi ortaya çıkabilir. Çünkü hamilelik sürecinde normal olarak büyümesi beklenen bez öylesine fazla büyür ki, gerekli olan oksijen veya kanla verilen öteki maddeler vücut tarafından karşılanamaz hale gelir. Ardından da hipofiz bezi dokularının bir bölümü ya da hepsi ölür.

Hipofiz bezinin diğer hormon bezlerini de harekete geçiren diğer hormonları salgılaması sebebiyle, bu hormonların az salgılanması addison hastalığı ve hipotiriodizm de dahil olmak üzere diğer bazı hastalıkların belirtilerini ortaya çıkarabilir.

Teşhis: Hipofiz hormonlarının az salınımı çocuklarda cüceliğe sebep olacaktır. En önemli sorun büyümede yavaşlamadır. Bu yavaş büyüme çocuğun normal muayenelerinde hekim tarafından saptanacaktır. Bu hastalık oldukça nadir görülür. Emsallerinden daha kısa çocukların pek azında hormon yetersizliği görülüdür.

Eğer hekim hipopitüitarizmden şüpheleniyorsa kan ve idrarda hormon seviysini ölçmek üzere çeşitli tetkikler yapacaktır. Kan şeker seviyesini düşürmek üzere insülin iğnesi yapılır ve hipofiz bezinde hormon üretimini sağlar. Daha sonra bu hormonların miktarı ölçülebilir. Test sonucu eğer hipofiz hormonlarının düşük seviyede olduğu tespit edilirse, arkasında yatan sebebini saptamak üzere daha ileri tetkikler yaptırılır. Beklentilerden biri hipofiz tümörüdür.

Hipofiz bezi hormonlarının azlığı  veya yokluğu bireyin hayatını tehdit edebilir. Çünkü böbreküstü bezi herhangi bir güçlü stres veya enfeksiyona yanıt veremez hale gelebilir. Böyle bir durumda hekim kortikosteroid tedavisi uygulayacaktır. Cücelik sorunu olan çocuğa büyüme hormonu enjeksiyonu yapılarak normal büyümesini sağlamak olasıdır. Cücelik sorunu olan çocuk tedavi edilmezse yetişkin ölçülerine erişemeyecektir. Çocuğun cinsel gelişimi de diğer hormonların normal oranda olup olmamasına bağlıdır. Erişkinlerde de aynı hormon tedavisi lüzumludur.

İlaç tedavisi: Hipofiz bezi yetersizliği tedavisi hipofiz bezindeki çalışma bozukluğunun durumuna bağlı olarak çeşitli hormonların verilmesine dayanır.
Büyüme hormonu: İlaç tedavisi hipofiz bezi hormonlarının yerini alabilecek hormonları kapsar. Büyüme hormonundan başka yumurtalık hormonları (Kadınlar için) ya da testosteron (Erkekler için)  ve böbreküstü bezi ve tiroit hormonları da gerekli olabilir.

Kortikosteroidler: Böbreküstü bezinin çalışması azaldığında doğal kortizol hormonunun yerine çoğunlukla prednizon ya da hidrokortizon gibi bir ilacın günlük kullanımı gerekir. Cerrahi müdahale  veya ciddi bir stres karşısında bu steroid hormonların daha yüksek oranda kullanımı gerekebilir.

Diğer Hormonlar: Eğer testosteron, östrojen veya tiroit hormonları az ise bunlarında alınması gerekebilir.